TY - JOUR ID - 154918 TI - ارزیابی سازگاری کاربری اراضی شهری با کاربری مسکونی در بجنورد JO - مهندسی ساختمان و علوم مسکن JA - BEHS LA - fa SN - 1735-8736 AU - پیله ور, علی اصغر AU - شیرزاد, نرگس AD - گروه مهندسی شهرسازی،دانشکده هنر دانشگاه بجنورد AD - گروه شهرسازی دانشگاه بجنورد Y1 - 2021 PY - 2021 VL - 14 IS - 2 SP - 39 EP - 49 KW - سازگاری KW - کاربری اراضی KW - کاربری مسکونی KW - بجنورد DO - N2 - این مقاله با هدف ارزیابی رابطۀ بین سازگاری در کاربری اراضی شهر بجنورد با تأکید بر کاربری مسکونی برای بهبود پویایی و مدیریت شهری ارایه شده است. روش تحقیق تطبیقی و از نظر ماهیّت، توسعه­ای- کاربردی است. در این پژوهش، ارزیابی شاخص­ها به صورت کمّی و کیفی صورت گرفته است. ارزیابی کمّی کاربری اراضی با تقسیم فرضی شهر به2 بافت میانی و پیرامونی به مساحت 1852 هکتار و نمایش 2 بافت شهری (میانی- پیرامونی) در قالب 12 حوزۀ فرضی و با انتخاب 4 شاخص: مساحت، تراکم، سرانه و متوسط مساحت قطعات مسکونی با توجّه به میزان اهمیّت و تأثیر آنها، انجام شده است. برای ارزیابی کیفی کاربری­ها نیز 2 شاخص سازگاری و همجواری از نظر مطلوبیّت مورد ارزیابی قرار گرفته است. وضعیّت همجواری کاربری­های شهری با کاربری مسکونی، به شیوۀ تحلیل و با استفاده از ماتریس­ها و وزن­دهی (9-1) و در محیط Arc GIS، به وسیلۀ ترسیم نقشه و سپس تحلیل آن، ارزیابی شده است. نتایج این پژوهش نشان می­دهد که کاربری­های شهر بجنورد از نظر کمّی میزان مطلوبیت و سازگاری نسبت به کاربری مسکونی، در حد پایین‌تر قرار دارد؛ به طوری که کاربری 58 درصد فضای سبز، تغییر کاربری یافته و شهر با کمبود بالای فضای سبز عمومی مواجه است و کاربری ورزشی در بخش­هایی از شهر سرانۀ مطلوبی ندارند و حدود 98 درصد این کاربری در طرح تفصیلی، تغییر کاربری پیدا کرده و وضع به گونۀ نامتعادل است. نتایج ارزیابی کمّی کاربری مسکونی نیز به دلیل تمرکز و تراکم انواع فعّالیت­های تجاری- اداری و آموزشی، نشان‌دهندۀ کمبود سرانۀ مسکونی، به ویژه در بخش­های پرتراکم شهری (بافت میانی شهر بجنورد) است. به لحاظ کیفی، کمبود خدمات شهری و نابرابری در توزیع خدمات، باعث تشدید محدودیت‌ها در بافت پیرامونی شده است. از نظر سازگاری و پایداری نیز در بافت میانی وضعیّت ناپایدار و ناسازگاری آشکار شده است. در پایان مقاله، برای رفع کمبود سرانه کاربری‌های فضای سبز و آموزشی، متعادل‌سازی خدمات شهری با تقویت مراکز خدماتی در مرکز و پیرامون با رویکرد دسترسی آسان شهروندان پیشنهاد شده است. UR - https://behs.bhrc.ac.ir/article_154918.html L1 - https://behs.bhrc.ac.ir/article_154918_04c85854c51f908170195f3c82f15955.pdf ER -